Voorjaarsgras

Tijdens het weideseizoen komt hoefbevangenheid regelmatig voor en veel in het voorjaar. De overgang naar vers (voorjaars)gras betekent een rantsoenverandering voor je paard. Gras lijkt een gezonde toevoeging, maar brengt ook risico’s met zich mee (o.a. koliek, diarree, IR en hoefbevangenheid). Gedurende de dag kan de samenstelling van voedingsstoffen in het gras snel variëren. LET EXTRA OP bij zonnige voorjaarsdagen in combinatie met de doorgaans nog koude nachten! Dit kan zorgen voor een extra hoog suiker- en fructaangehalte in het gras, wat gevaarlijk is voor risicopaarden.

Suiker- en fructaangehalte in het gras

Onder invloed van zonlicht maakt het gras overdag suikers en fructaan aan die het s’nachts weer omzet en gebruikt om te groeien. Bij koude nachten in het voorjaar (onder de 5 °C, en vooral bij nachtvorst) zal het stofwisselingsproces in het gras echter stagneren. Er gebeurt dan niets in de grasspriet, waardoor suikers en fructaan de volgende ochtend nog steeds in het gras zitten. Onder invloed van de zon komen hier vervolgens weer nieuwe suikers en fructaan bij, waardoor het suiker- en fructaangehalte in het gras stijgt en in de ochtenduren juist extreem hoog kan zijn. Gras kan suikers ook omzetten in fructaan ten behoeve van een extra energievoorraad bij mindere tijden zoals bij stress, droogte, tekorten, kort afgrazen e.d. Fructaan werkt tevens als een vorstbescherming, waardoor bij het fructaangehalte behoorlijk kan oplopen als de temperatuur onder de 5 °C zakt.

Risico’s

• Verstoring van de stofwisseling: koliek, diarree
  Bij een plotselinge rantsoenverandering (overgang naar vers gras) kan de stofwisseling verstoord raken. Suiker in het gras zorgt voor gasvorming in de darmen, wat bij grote hoeveelheden kan leiden tot koliek-/verstoppingsverschijnselen. Ook bevat het eiwitrijke jonge gras nog weinig vezels, waardoor de verteerbaarheid hoog is en het paard dunne mest/diarree kan krijgen.
• Insulineresistentie (IR), Equine Metabool Syndroom (EMS) en hoefbevangenheid
  Grote hoeveelheden suiker/fructaan kunnen leiden tot hoefbevangenheid. Dit geldt met name voor paarden die leiden aan IR of EMS. IR kan verschillende oorzaken hebben, waaronder PPID en overgewicht. Ook kan IR tijdelijk voorkomen, bijvoorbeeld tijdens de laatste maanden van de dracht.
• Obesitas
  Paarden worden in de volle Nederlandse weide snel te dik, wat weer nadelige gevolgen kan hebben: slechtere prestaties, IR, EMS en hoefbevangenheid.

Kortom:

• Bij risicopaarden (paarden met regelmatige koliekklachten of mestveranderingen, IR, EMS of die eerder hoefbevangen zijn geweest)
  Beter geen weidegang aanbieden, of bij een normale (niet koude!) nacht alleen ’s nachts of hooguit een halfuurtje in de vroege ochtend wanneer het suikergehalte op zijn laagst is.
  LET OP | Na een koude nacht (< 5 °C en/of nachtvorst) is het suikergehalte in de ochtend juist extreem hoog! Dan geen weidegang of pas in de middag.
• Verander geleidelijk het rantsoen van je paard en bouw de beweidingstijd rustig op.
  Zorg bijv. voor strookbegrazing.
• Houd de conditie en het gewicht van je paard goed in de gaten en beoordeel regelmatig de Body Condition Score (BCS).
• Bespreek met je dierenarts wat in jouw situatie en voor jouw paard mogelijk is qua weidegang.

Meer lezen?

Dit is een samenvatting. Lees het volledige kennisartikel ‘Risico’s van voorjaarsgras’ op Paardenarts.nl.